طی سنوات گذشته سالانه ۲۰۰ تا ۲۲۰ تعاونی در استان کرمان تشکیل شده است. در سال ۹۸ هم تعداد ۱۹۰ تعاونی تشکیل شده که برای ۳۸۲۰ نفر فرصت شغلی ایجاد و چهار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری را در استان سبب شده است.
رضا اسماعیلی/مدیرکل تعاون استان کرمان با توجه به اینکه در حال حاضر، اقتصاد مقاومتی یکی از بحث‌های کلیدی و محوری اقتصاد ایران است و در تمام برنامه‌های دولت هم مبانی آن دیده شده و حتی در برنامه ششم توسعه نیز، به‌طور جدی مورد بحث قرار گرفته است، بخش تعاون به عنوان یک بخش محوری مدنظر بوده تا بتواند منویات در نظر گرفته‌شده در این نسخه اقتصادی مترقی را عملیاتی کند. بر این اساس برای اینکه بتوانیم اقتصاد درون‌زا و برون‌گرا داشته باشیم، باید به داشته‌ها و توانمندی‌های مردم تکیه کنیم که در این رابطه، تشکیل تعاونی‌ها و حضور مردم در اقتصاد، بهترین فرم و حالتی است که می‌تواند اهداف اقتصاد مقاومتی را عملیاتی سازد. بر این اساس، تشکیل تعاونی‌ها در رسته‌های مختلف مدنظر قرار گرفته و هم‌اکنون، ۲۰ رسته و گرایش تعاونی داریم که هر یک می‌توانند به حضور مردم در اقتصاد کمک کرده و درآمد دهک‌های پایین را بالا ببرند؛ به نحوی که دخالت بیشتر مردم را در اقتصاد شاهد باشیم. مردمی‌سازی اقتصاد همزمان از جمله مزیت‌هایی که برای مشارکت مردم در قالب تعاونی‌ها می‌توان متصور بود، آن است که در این قالب می‌توان همراه با تولید، اشتغال را رونق داد؛ به‌خصوص اینکه امسال، سال جهش تولید است و این اتفاق باید به دست مردم به ثمر برسد؛ چراکه اگر بخواهیم به‌طور همه‌گیر این عرصه را رونق داده و درآمدهای حاصل از آن را نیز در بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله صنعت، معدن، کشاورزی و خدمات شاهد باشیم، باید به صورت عادلانه فرصت‌ها را تقسیم کرده و توسعه متوازنی در کشور داشته باشیم. پس بهترین گزینه‌ای که می‌توان به کار گرفت، تشکیل تعاونی‌های فراگیر به‌خصوص آن دسته از تعاونی‌هایی است که عام هستند. نکته حائز اهمیت در این میان، شکل‌دهی و رونق تعاونی‌های مسکن است که نقش این تعاونی‌ها را بتوان افزایش داد؛ این در حالی است که هم‌اکنون این تعاونی‌ها سهم کمی در اقتصاد دارند و هر چقدر که بتوانیم باید آنها را در بخش‌های مختلفی از جمله مسکن کارگری، خبرنگاران، فرهنگیان و کارمندان پررنگ کنیم؛ به‌طور قطع خواهند توانست اتفاقات خوبی را رقم زنند؛ این در حالی است که از این محل می‌توان موضوع حضور پرشور جوانان در تعاونی‌ها را شاهد بود؛ به‌خصوص با توجه به اینکه قشر عظیمی از جمعیت کشور را جوانان تشکیل می‌دهند و ظرفیت بسیار بالایی دارند که عمدتاً شامل نیروهای انسانی تحصیل‌کرده هستند که در حوزه‌هایی همچون تعاونی‌های متمرکز بر حوزه‌های نوآوری و فناوری می‌توانند خدمات ارزنده‌ای ارائه داده و اقتصاد را بهره‌مند کنند. به هر حال یکی از اهداف اصلی آن است که تعاونی‌های کارآفرین شکل گیرند و در عین حال، مراکز نوآوری را همانطور که در بسیاری از استان‌ها از جمله کرمان شکل داده‌اند، در سایر نقاط کشور نیز راه‌اندازی کنند. در این میان استان کرمان نیز به عنوان یکی از استان‌های برخوردار از نعمت تعاونی‌های متنوع، تلاش کرده تا ستاد نوآوری را شکل داده و به فارغ‌التحصیلانی که تقاضای ورود به بازار کار را دارند، کمک کرده و شرایطی را فراهم کند که آنها بتوانند راه نوینی را در اقتصاد شکل داده و ایده‌های جدید را در بخش‌های مختلف اقتصادی وارد کنند؛ پس به خوبی باید از این ظرفیت عظیم استفاده کرد؛ همان ظرفیت بی‌نظیری که نشان داده است هر وقت که کشور از مردم کمک خواسته به خوبی حرکت کرده و رفتاری درخور ارائه کرده‌اند. به هر حال دولت نیز تلاش کرده تا نگاه ویژه‌ای به موضوع تعاونی‌ها در سراسر کشور داشته باشد. نکته حائز اهمیت آن است که باید به نقش جدی تعاونی در اقتصاد توجه کنیم و به هدف در نظر گرفته‌شده برای دستیابی به سهم ۲۵درصدی این بخش در اقتصاد دست یابیم. نکته حائز اهمیت در این میان آن است که به همان اندازه که مباحث اقتصادی با رونق تعاونی‌ها باید مدنظر قرار گیرد، مباحث اجتماعی نیز با رونق کار تعاونی‌ها تامین خواهد شد و در واقع، مزایای اجتماعی رونق تعاونی‌ها، می‌تواند مکمل کارکردهای اقتصادی این بخش از اقتصاد باشد که نباید آن را نادیده گرفت. در این راستا اگر فضایی فراهم شود که با سرمایه‌های اقتصادی خرد مردم، بتوان در قالب تعاونی، از ظرفیت عظیم اجتماعی بهره گرفت، آنگاه می‌توان انتظار داشت که کارهای بزرگ در اقتصاد رقم بخورد. به هر حال، تعاون در بخش‌های اجتماعی نیز کارکردهای خوبی دارد که در پیشبرد اهداف انقلاب می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد؛ پس اگر این دو کارکرد اقتصادی و اجتماعی کنار هم قرار گیرند، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. پس اگر بخواهیم در نهایت، با یک کارکرد اقتصادی و اجتماعی و حتی سیاسی متوازن در کشور مواجه باشیم، باید کار تعاونی‌ها را به خود تعاونی بسپاریم؛ به نحوی که تشکیل، توسعه، آموزش و فراگیرکردن تعاونی‌ها به دست خود تعاونی‌ها، اتاق‌های تعاون و اتحادیه‌ها سپرده شود که با گسترش و تقویت این مراکز بتوانند گسترش سهم تعاون در اقتصاد کشور را رقم زنند. به هر حال این یک بحث اساسی است که طی سنوات گذشته به خوبی نشان داده دولت‌های مختلف از زمان تشکیل وزارت تعاون، خیلی در حوزه توسعه و ترویج تعاونی‌ها موفق نبوده و به همین دلیل، اگر بخواهیم موفقیت بیشتری در گسترش فرهنگ تعاون داشته باشیم، باید از ظرفیت خود بخش تعاون استفاده کنیم. وضعیت استان کرمان نیز در این حوزه نشان می‌دهد که هم‌اکنون در استان بیش از ۹ هزار تعاونی ثبت‌شده وجود دارد که بیش از پنج هزار تعاونی آن فعال بوده و در رسته‌های مختلف و گرایش‌های متنوع مشغول به کار هستند؛ بر این اساس دو میلیون و ۲۸۹ هزار نفر از مردم کرمان، عضو این تعاونی بوده و برای ۵۴ هزار نفر نیز فرصت شغلی ایجاد شده است؛ این در حالی است که طی سنوات گذشته اگرچه سالانه ۲۰۰ تا ۲۲۰ تعاونی تشکیل شده است، اما سال ۹۸ معادل ۱۹۰ تعاونی تشکیل شده که برای ۳۸۲۰ نفر فرصت شغلی ایجاد و چهار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری را در استان سبب شده است؛ بنابراین در این حوزه، استان کرمان به خوبی عمل کرده و توانسته‌ایم در بخش‌های مختلفی از استان از جمله در حوزه‌های عدالت اقتصادی و اجتماعی، گام‌های جدی برداریم؛ ضمن اینکه گسترش فرهنگ تعاون و انتخاب تعاونی‌های برتر نیز در دستور کار قرار گرفته است؛ این در حالی است که هرساله استان کرمان، تعاونی‌هایی را نیز به عنوان منتخب در حوزه تعاونی‌های برتر داشته و در سال ۹۷ نیز استان اول و در سال ۹۸ نیز دوم بوده است که امیدواریم در حوزه تعاون با عملکرد خوبی که می‌توانیم داشته باشیم، مردم و جوانان کشور را تشویق کنیم که تشکیل تعاونی دهند و مشکلات خود را در قالب آن حل کنند؛ ضمن اینکه در حوزه تعاونی‌های روستایی نیز تلاش شده تا حمایت از اشتغال روستایی در سال‌های ۹۸ و ۹۷ صورت گرفته و بیش از ۲۰ میلیارد تومان به تعاونی‌های روستایی وام بدهیم؛ این در حالی است که یکی از بحث‌هایی که پیگیری می‌شود تعاونی است که در روستاهایی فعال هستند که فعالیت اقتصادی و اجتماعی در آنها رخ داده و با ظرفیت‌هایی که در روستاها فعال شده، تلاش شده تا بتوانیم اتفاقات بهتری را رقم بزنیم و جلوی مهاجرت را بگیریم؛ ضمن اینکه علاوه بر آن، از برگشت به روستاها و مهاجرت معکوس نیز بهره‌مند شویم؛ البته باید توجه داشت که این موضوع بسیار سختی است و به این راحتی‌ها شکل نمی‌گیرد؛ اما باید آنقدر جذابیت ایجاد کرد و سطح درآمدها بهبود یابد که روستاییان از سطح زندگی خوبی بهره‌مند شوند و میل به در روستا ماندن داشته باشند؛ ضمن اینکه بتوان در گام بعدی، نسبت به تلاش برای مهاجرت معکوس نیز اقدام کرد. به هر حال این کار با همکاری استانداری‌ها، فرمانداری‌ها و سایر ادارات استانی امکان‌پذیر است.
